20- سینما – کارگردان / علی حاتمی

«علی حاتمی»، کارگردان و فیلمنامه نویس ایرانی در تاریخ 23 مرداد سال 1323 در «تهران» به دنیا آمد و در تاریخ 15 آذر سال 1375 در «تهران» درگذشت .

محّل تولد «علی حاتمی»، همانجایی است که «رضا خوشنویس» در سریال «هزاردستان» به «مفتش» نشانی می دهد : «خیابان شاهپور، خیابان مختاری، کوچه اردیبهشت»

«علی حاتمی»، دانش آموخته از دانشکده هنرهای دراماتیک است و حداقل 15 فیلم بلند سینمایی و مجموعۀ تلویزیونی در کارنامه هنری خود دارد .

اولین اثر سینمایی «علی حاتمی» در سال 1348 با عنوان «حسن کچل» ساخته شد و آخرین فیلم نیمه تمامش با نام «جهان پهلوان تختی» که از بزرگ ترین پروژه های سینایی او، بعد از مجموعه «هزار دستان» بود، به علّت مرگ ناشی از بیماری سرطان نافرجام ماند .

پس از مرگ «علی حاتمی»، دو فیلم مبتنی بر «هزاردستان»، با تدوین «واروژ کریم مسیحی» به نام های «کمیتۀ مجازات»، و «طهران، روزگار نو» ساخته شد .

«زری خوشکام»، همسر و «لیلا حاتمی»، دختر «علی حاتمی» هستند که هر دو بازیگر سینما می باشند .

 

فعالیت در تئاتر

«علی حاتمی»، کار هنری خود را با تئاتر در زمینهٔ نویسندگی آغاز کرد و نمایشنامه‌ های «ساتن»، «قصهٔ حریر»، «ماهیگیر»، «حسن کچل»، «چهل گیس» و شهر «آفتاب و مهتاب» را برای تئاتر نوشت . «علی حاتمی» در کلاس ‌های نمایشنامه نویسی اداره هنرهای دراماتیک واقع (درآب سردار) شرکت نمود و بعدها که این اداره به نام دانشکده هنرهای دراماتیک تغییر نام داد، او در رشته ادبیات نمایشی تحصیلات خود را ادامه داد . «علی حاتمی» در سال 1344 نمایش «دیب» (دیو) را که از اولین نوشته ‌های خود بود، در تالار دانشکده و با کودکان موسسه آموزشی فرهنگ آرزو به اجرا در آورد و...

 

دیالوگ های ماندگار حاتمی

«علی حاتمی» همواره در آثار سینمایی خود پیوندی ناگسستنی بااصطلاحات و گویش های کوچه بازار داشت، بطوری که کاربُرد این دیالوگ ها به عنوان امضاء وی در تقریباً تمامی آثار سینمایی اش حضور داشته و سینمای «حاتمی» را یک سینمای منحصر به فرد ساخته است . برخی ازاین دیالوگ های ماندگار عبارتند از :

فیلم سینمایی «مادر» : «تلخی با قند شیرین نمیشه، شب رو باید بی ‌چراغ روشن کرد .»

سریال «کمال الملک»، دیالوگی از زبان مظفرالدین شاه : «همه چیزمان باید به همه چیزمان بیاید .»

فیلم سینمایی «سوته دلان» : «همه عمر دیر رسیدم .»

فیلم سینمایی «سوته دلان» : «ساعت زنگ زده، دیگه زنگ نمیزنه، چون زنگاشو زده .»

فیلم سینمایی «مادر» : «خورشید دم غروب، آفتاب صلوة ظهر نمیشه .»

و دهها دیالوگ ماندگار دیگه

 

خاموشی علی حاتمی

«علی حاتمی» در تاریخ 15 آذرماه 1375 درگذشت، پیکر وی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا در فطعه66 به خاک سپرده شد . بر روی سنگ مزار وی که در طرفینش «رقیه چهره آزاد»، ( ملقب به مادر سینمای ایران و ایفاگر نقش مادر در فیلم «مادر») و «رسام عرب زاده» (طراح ممتاز فرش های ایرانی) دفن شده اند، یکی از ماندگارترین دیالوگ های فیلم «دلشدگان» نقش بسته : «آیین چراغ، خاموشی نیست .»

آثار

• حسن کچل (۱۳۴۸)
• طوقی (۱۳۴۹)
• باباشمل (۱۳۵۰)
• قلندر (۱۳۵۱)
• خواستگار (۱۳۵۲)
• ستارخان (۱۳۵۳)
• مجموعهٔ تلویزیونی مثنوی مولوی (۱۳۵۴)
• سلطان صاحبقران (مجموعه تلویزیونی) (۱۳۵۴)
• سوته‌دلان (۱۳۵۶)
• هزاردستان (۱۳۵۸)
• حاجی واشنگتن (۱۳۶۱)
• کمال‌الملک (۱۳۶۳)
• جعفر خان از فرنگ برگشته (۱۳۶۶)
• مادر (۱۳۶۸)
• دلشدگان (۱۳۷۱)
• جهان پهلوان تختی (۱۳۷۳ - ۱۳۷۵) (پس از مرگ حاتمی به کارگردانی بهروز افخمی ادامه یافت)
• کمیتهٔ مجازات (۱۳۷۷)
• طهران، روزگار نو

منبع : سایت ویکی پدیا ... با دخل و تصرّف و ویرایش ... منیژه شهرابی