37- نوشته های ساده / اسفند ماه

نام «اسفند» در «اَوِستا»، «اسپنتا آرمتی»، در «پهلوی»، «اسپندر»، در فارسی «سپندارمذ»، «اسفندارمذ» و گاه به خلاصه «سپندار» و «اسفند» گفته شده که کلمه ای است مرکب از دو جزء : «سپند» و «آرمتی است . «سپند»، که صفت است به معنی «پاک و مقدّس»، و «آرمتی» هم به معنای «فروتنی»، «بردباری» و «سازگاری» است و «سپنته آرمتی» به معنای «صبر مقدّس» است . در «پهلوی» آن را «خِرَد کامل» ترجمه کرده اند . «سپندارمذ»، یکی از «امشاسپندان» است که موظف است همواره زمین را خرّم، آباد، پاک و بارور نگه دارد .

اسفند ماه، همیشه چند موضوع را در ذهن ما ایرانیان تداعی می کند : 12 برادر، ننه سرما، خانه تکانی، شبِ چهارشنبه سوری، بوی عید ...

در افسانه های قدیمی ایرانی، ماه های سال، 12 برادر بودند که به ترتیب نقش خود را در ایجاد سال و دگرگونی زمان، ایفاء می کردند و «ننه سرما»، در روزهای آخرِ سال می آمد و می خواست حالِ مردم را که دارند «خانه تکانی» می کنند، بگیرد و آخرین برف و باران هایی که در دلِ آسمان باقی مانده، بر روی شهر و سرزمین مردم بباراند، امّا مردم که از روزِ اوّل اسفند ماه، بوی عید و سال نو به مشامشان رسیده، با شور و شوق هر چه بیشتر، «خانه تکانی» می کنند و در «شبِ چهارشنبه سوری» از روی آتش می پَرَند تا «زردی» خود را به «آتش» بدهند و «سرخی» آتش را به ارمغان بگیرند و خود را برای سالِ نو و عید طبیعت آماده بکنند ...

منیژه شهرابی