14- بزرگداشت (1) / آیت الله سید محمّد رضا گلپایگانی

18 آذرماه / درگذشت آیت الله سید محمّد رضا گلپایگانی (ره)

آیت الله سید محمّد رضا گلپایگانی (ره)» از مراجع تقلید شیعیان در دوران معاصر، در سال 1318 ه. ق . در گلپایگان به دنیا آمد و در تاریخ 18 آذرماه 1372 در «گلپایگان» درگذشت و آرامگاه ایشان، شهر «قم» در جوار حضرت معصومه (س) است .

ایشان، پس از درگذشت «آیت الله سید حسین طباطبایی بروجردی» در سال 1340 شمسی،  در کنار «آیت الله محمّد کاظم شریعتمداری» و «آیت الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی»، یکی از سه مرجع اصلی حوزه علمیه قم معروف به «مراجع ثلاثه» شد . وی از مخالفین «رژیم پهلوی» بود و برخوردهای شدیدی با حکومت داشت . در زمان اعتراضات حضرت امام خمینی (ره)، ایشان از همراهانشان بود و پس از تبعید امام خمینی (ره) به «عراق»، بر دامنهٔ واکنش‌ هایش در برابر حکومت افزود .

پس از انقلاب اسلامی ایران، به رویهٔ انتقادی خویش در رابطه با برخی مصوبات و کارها ادامه داد .

آیت الله گلپایگانی، نخستین کسی است که بحث «ولایت فقیه» را در «قانون اساسی» مطرح کرد و پس از آنکه پیش نویس قانون اساسی در اختیارش قرار گرفت، در حاشیه‌ای بر این پیش نویس، به بحث «ولایت فقیه» تأکید کرد .

پس از درگذشت حضرت امام روح‌الله خمینی (ره)، در سال 1368 در جلسه «مجلس خبرگان رهبری»، 13 نفر از نمایندگان عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، حضرت آیت الله گلپایگانی را برای رهبری پیشنهاد کردند که پس از رأی‌گیری، آیت الله گلپایگانی، همان 13 رأی را آورد و 68 نفر به آیت الله خامنه ای رأی دادند .

«آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی» از شاگردان ایشان می باشد که اکنون، به جای ایشان، مرجع تقلید شیعیان می باشد (1) .

یک خاطره از آیت الله گلپایگانی

تدبیر مرحوم آیت الله حائری در برخورد با پهلوی

ارتباطی که مرحوم آقا (آیت الله گلپایگانی) با حاج شیخ (آیت الله عبدالکریم حائری، مؤسس حوزه علمیه قم) داشتند، واقعاً ارتباط عمیقی بود، ایشان درباره اهتمام و تلاش شبانه روزی مؤسس حوزه علمیه قم برای به ثمر رسیدن این حوزه، خاطرات فراوانی نقل می کردند، یکی از موثر ترین اقدامات برای بقای حوزه علمیه قم را تدابیر مرحوم شیخ حائری در مبارزه و مواجهه با رضاخان پهلوی می دانستند .

در آن روزها، پهلوی جنایت های بسیاری انجام می داد، از جمله آنها مسئله کشف حجاب و سرکوب هایی که علیه مردم صورت می گرفت، تا جایی که برخی از عُلما به قم آمدند تا در مقابله با عمّال رضا خانی اقدامی کنند، مرحوم آقا (آیت الله گلپایگانی) نقل می کردند؛ همان روزها، که برخی از علما قصد داشتند؛ اقداماتی را شروع کنند، مرحوم آیت الله حائری موافق نبود و موقعیت را مناسب نمی دانست، به این فکر افتادیم وظیفه ما چیست، آیا باید از استادمان متابعت کنیم یا با این عُلمایی که قصد اقدام دارند، همراه باشیم ؟ شرایط سخت بود، توسّلی به حضرات معصومین (ع) کردم، در عالم خواب نوشته ای به من دادند و این معنا به من رسید؛ به شیخ عبدالکریم رجوع کنید .

وقتی خوابم را برای استاد نقل کردم، ایشان گفتند : مبنای من این است که باید بذر و نهال نوپایی که در حوزه قم کاشته به ثمر برسد و اگر بخواهیم بدون دقّت و تدبیر عمل کنیم، نهال نوپای حوزه پایمال می شود * (2) .

* به نظر می رسد، این خاطره را یکی از دو آقا زاده های مرحوم آیت الله گلپایگانی، یعنی «محمد جواد»، یا «محمد باقر» تعریف کرده باشند . شهرابی

منابع

1- ویکی پدیا

2- شیعه نیوز به نقل حوزه نت

با تصرّف و ویرایش ... منیژه شهرابی