13- فرهیختگان / خاندان صدر

«خاندان صدر» یا «صدر عاملی» (صدرعاملی موسوی) نام شاخه ای از سادات از ذریه «سید صدرالدین محمّد» که از دانشوران شیعه در قرن سیزدهم می باشد . این خاندان از نوادگان حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام) می باشد، از دیرباز به مبارزه و اجتهاد معروف بوده و در طول چند قرن اخیر، عالمان  و شخصیت های مؤثری از این خاندان برخاسته اند .

«خاندان صدر»، شاخه ای از خاندان «شرف الدین» و «شرف الدین»، شاخه ای از خاندان «نورالدین» است . این خاندان سالیان زیادی در «جبل عامل» (لبنان) می زیسته اند و از این رو به «عاملی» مشهور هستند .

جدّ اعلای خاندان، «سید صالح موسوی عاملی» از علمای بزرگ شیعه در لبنان بود، امّا به سبب دشمنی حاکمان عثمانی با «تشیع»، مجبور به ترک «لبنان» و اقامت در «عراق» (امروزی) شد . او در سال 1217 ه.ق. درگذشت . در اواسط سلطنت فتح علی شاه قاجار، 2 تن از 4 پسرش، «سید محمّد علی» و «سید صدرالدین موسوی عاملی» به «اصفهان» هجرت کردند . تعداد زیادی از علمای مطرح شیعه در ایران، در دو قرن اخیر، از نوادگان این بزرگان بودند .

منطقه ی «جبل عامل لبنان»، بخصوص روستای «شد غیث» و «معرکه»، که اکنون خرابه ای از آن باقی است، خاستگاه «خاندان صدر» می باشد . «سید صالح»، یکی از اجداد خاندان صدر، به عراق مهاجرت کرد، و در پی آن، «خاندان صدر» به 3 دسته تقسیم شدند؛ .عدّه ای در «جبل عامل» باقی ماندند، عدّه ای به کاظمین رفتند که «سید حسن صدر»، «سید اسماعیل صدر»، جدّ «امام موسی صدر» و «سید محمّد باقر صدر» از این جمله هستند و بعضی دیگر هم به «اصفهان» هجرت کردند .

اطلاعات نسب شناسی

سلسله نسب

سید صالح (1122– 1217)، پسر سید محمّد، پسر سید ابراهیم، پسر سید زین العابدین، پسر سید علی نورالدین، پسر سید نورالدین علی، پسر سید عزّالدین حسین، پسر سید محمّد، پسر سید حسین، پسر سید علی، پسر سید محمّد، پسر سید تاج الدین، پسر سید محمّد، پسر سید جلال الدین، پسر سید احمد، پسر سید حمزه، پسر سید سعدالله، پسر سید حمزه، پسر سید ابوالسعادت، پسر سید ابو محمّد، پسر سید محمّد، پسر سید ابوالحسن علی، پسر سید ابوطاهر، پسر سید محمّد المحدث، پسر سید طاهر، پسر سید حسین القطعی، پسر سید موسی ابی سبحه، پسر سید ابراهیم المرتضی، پسر حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام) .

علما و مشاهیر خاندان صدر

- سید صدرالدین محمّد، جدّ اعلای «خاندان صدر» (درگذشته به سال 1263 ه. ق.)

- سید حسن صدر، یکی از بزرگان خاندان صدر است . (درگذشته به سال 1354 ه. ق.)

- سید اسماعیل صدر، پسرعموی سید حسن صدر، سید محمّد علی، معروف به «آقا مجتهد»، برادر بزرگتر و اوّلین استاد وی

- «سید محمّد صدر» از مراجع تقلید عراق (درگذشته به سال 1377 خورشیدی) پسرعموی سید محمّد باقر صدر

- «سید محمّد باقر صدر»، از علما و فعالان سیاسی عراق (درگذشته 1359 خورشیدی)، برادر سید اسماعیل صدر

- «بنت الهدی صدر»، خواهر سید محمّد باقر صدر

- «سید صدرالدین صدرموسوی عاملی»، مرجع تقلید (درگذشته به سال 1373 ه.ق.)، پدر «امام موسی صدر» و «سید رضا صدر»

- «سید رضا صدر»، عالم دینی و برادر بزرگتر «امام موسی صدر»

- «امام موسی صدر»، مرجع دینی و سیاسی شیعیان

- «مقتدی صدر»، از رهبران شیعیان عراق، فرزند «سید محمّد صدر»

- «جعفر صدر»، عالم و سیاستمدار، تنها پسر «سید محمّد باقر صدر»

- «سید فخرالدین صدرعاملی»، مدرس اخلاق و از علما و فعالان سیاسی تهران، پدر «رسول صدر عاملی» (درگذشته به 31 خرداد 1390 خورشیدی)

- «سید جمال الدین واعظ اصفهانی»، ملقب به «صدرالواعظین»، روحانی مشروطه خواه

- «سید محمّد علی جمال زاده»، نویسنده و مترجم، فرزند «جمال الدین واعظ اصفهانی»

- «رسول صدرعاملی»، کارگردان سینما

تهیه و تنظیم ... منیژه شهرابی